René
René is als trainer en associate aan The Unit Company verbonden en geeft sinds een jaar voor ons de TOGAF® en ArchiMate® trainingen in Duitsland.
Lees hier zijn blog over het ontstaan van de Enterprise Architectuur.
Een exacte definitie van Enterprise Architectuur (EA), Ondernemingsarchitectuur bestaat niet. Dat is op zich niet apart en toont juist dat het om een groot themagebied gaat met ruimte voor interpretatie.
Een poging om alles wat EA behelst in één zin samen te vatten eindigt zo:
- “De ondernemingsarchitectuur beschrijft vanuit integrale optiek hoe de IT met aparte elementen en processen met het bedrijf is verbonden, wat zowel opbouw als ook workflow aangaat.” – Bron: Gabler Wirtschaftslexikon
- “Enterprise architectuur (EA) is een discipline voor proactieve en allesomvattende, leidende bedrijfsantwoorden tot ontwrichtende krachten doordat de uitvoering van verandering tegenover de gewenste bedrijfsvisie wordt geïdentificeerd en geanalyseerd.” – Bron: Gartner IT Glossary
- “Doordat EA alle andere management frameworks omvat is het een discipline waardoor het bedrijf gedefinieerd en ontwikkeld kan worden, en de grenzeloze informatie flow benut kan worden […] om de strategische intentie van het bedrijf te behalen.” – Bron: The Open Group
Wij trekken wat meer tijd uit en vertellen het verhaal van Enterprise Architectuur vanaf het begin. Aan het eind van deze blog is een simpele samenvatting beschikbaar. Wie geen interesse heeft in het verhaal kan dus gelijk naar het einde doorscrollen.
Beginpunt Enterprise Architectuur
Het begon allemaal in 1987 met een publicatie van John Zachman in IBM Systems Journal. Daarin formuleerde hij de visie voor Enterprise Architectuur en pakte daarbij de volgende uitdagingen uit die tijd aan:
- De toenemende complexiteit van de systemen en de daardoor stijgende kosten voor planning, implementatie en bedrijf.
- De verslechterende verenigbaarheid van ondernemingsdoelen met het stijgende systeemlandschap
Hiermee legde hij een hoeksteen voor zijn wettelijk kader, wat vandaag de dag nog steeds als “Zachman Framework” wordt gebruikt. Beïnvloedt door zijn ideeën, nam het Amerikaanse ministerie van defensie het thema aan en richtte in 1994 met TAFIM een kader op, wat in 1996 aan de Open Group werd verder gegeven. Sindsdien werkt de Open Group met Enterprise Architecten uit onderzoek en industrie aan TOGAF, tegenwoordig verkrijgbaar in versie 9.2.
Als systemen gecompliceerd worden, is er meer planning nodig!
In het dagelijks leven en voor andere ingenieursdisciplines geldt dit gelijk. Om een huisje in een moestuin te bouwen heeft men geen architect nodig. Maar er zijn waarschijnlijk voorschriften over hoe en waar het huisje mag worden neergezet. Als het bouwwerk groter is dan is een architect nodig, dit is wettelijk verplicht.
Ook bij IT-systemen geldt deze grondregel. Maar ook het tegendeel heeft aanhangers en wordt afhankelijk van de tijd “Quick & Dirty” of “Agile” genoemd. Wendbaarheid is erg belangrijk, maar vanaf een bepaalde complexiteit is het geen vervanging voor een goede planning.
Moderne benaderingen van EA houden hier rekening mee en laten in hun iteratieve processen genoeg plaats voor wendbaarheid om planningsgaten en de onvoorzienbare verandering te omvatten.
Over het algemeen is het nodig geworden snel op nieuwe eisen te reageren. Daarom moeten we aan de probleemvelden van de EA van 1987 nog een punt toevoegen:
Snelle aanpassing van de organisatie en systemen door omzetting van het klantengedrag, regelnaleving en de technologische vooruitgang.
Meer lezen over EA en TOGAF®?
Weten wat Enterprise Architectuur voor u betekent? Doe hier de test
De betekenis van Enterprise Architectuur vandaag de dag
“Hij is de messias, ik weet het zeker, ik heb er namelijk veel gevolgd”. Deze uitspraak uit Monty Python’s film “Life of Brian” legt het goed uit. Vaak wordt veel te snel het potentieel van een nieuwe technologie of methode overmatig gepresenteerd.
Deels gebeurt dit overdrijven opzettelijk om doelgericht vraag te genereren. Gartner heeft daarom al de “Hype Cycle” ingevoerd om oriëntatie te bieden. In de loop van een vernieuwing klimt deze eerst naar de “top van buitensporig hoge verwachtingen” en stort hij daarna in het “dal van desillusie”, voordat hij uiteindelijk het “Plateau van productiviteit” bereikt.
Enterprise Architectuur geldt vandaag de dag als gerenommeerd en bevindt zich op weg naar de reële inschatting van mogelijkheden. Veel organisaties gebruiken frameworks en tools om hun ondernemingsarchitectuur te beheren, en EA praktijken om de evolutie en de omzetting van architecturen te beheersen en sturen.
Het moet gezegd worden dat door de buitensporig hoge verwachtingen van het hoogtepunt van de hype ook veel kritische stemmen zijn ontwaakt, die EA en de aanverwante praktijken niet goed vinden. Deze kritiek is goed en belangrijk om de praktijken van Enterprise Architectuur te verbeteren. De praktijken van EA doelen op de “Fitness” (fit-for-purpose) een architectuur te verzekeren.
Enterprise Architectuur zal hierin slagen, omdat het nog lang nodig zal zijn om de problemen van de ondernemingsarchitectuur zoals complexiteit, Business Value en evolutie te adresseren en een “best practice” te bedienen. Welk Framework en Tool voor fit-for-purpose nodig is moet afgewacht worden. TOGAF is echter vanwege de grote en actieve Community de beste kandidaat.
De trend van de Cloud is in dat geval stimulerend, het gaat bij Cloud-Services tenslotte om de Enterprise Architectuur van de Cloud-Providers. De Cloud-Service is de uitbreiding van de organisatie specifieke architectuur van een bedrijf zoals Amazon en Google op het niveau van de klant. Het is daarmee een uitgebreide Enterprise wat betreft TOGAF®, de Enterprise van Amazon, Google en co. Daarbij verliezen bedrijven de autonomie over de evolutie van de onderneming architectuur. Aan de andere kant bieden Cloud-Services de mogelijkheid om deel te nemen aan de volwassenheid en efficiëntie van de Enterprise Architectuur van de Providers.
Enkele problemen zijn echter niet het resultaat van onvolwassen frameworks en tools, maar resultaat van een eenzijdige aanpak van de IT afdeling van een bedrijf. EA werkt het beste als het integraal over het gehele bedrijf wordt gebruikt, vooral in samenhang met de business kant. Een ander probleem is de trend om onervarenheid door middel van vast houden aan het framework of de tool te compenseren. Dit kan gemakkelijk tot Over-Engineering leiden. Charlie Parker, een bekende saxofonist, zei het eens erg duidelijk: “Om een goede muzikant te zijn moet je eerst alles leren om het daarna weer te vergeten!”
In de laatste 12 maanden is de interesse in Enterprise Architectuur (Blauw) en TOGAF (Rood) stabiel. Meer dan twee keer zo veel mensen interesseren zich voor het concrete TOGAF dan voor Enterprise Architectuur in het algemeen. Dit onderstreept ook het hoge getal, meer dan 50.000, naar TOGAF-gecertificeerde architecten.
De wereldkaart aan de linkerkant toont de Google Trends in de laatste vijf jaar voor de zoekterm “Enterprise Architecture”. In Europa heeft Nederland de meeste interesse in deze thema‘s. Duitsland is internationaal gezien op de negende plaats. Dit is niet per se een nadeel, als men in staat is om van de voorhanden ervaring te leren.
Samenvatting
Enterprise Architectuur doelt erop om efficiëntie bij het opzetten en sturen van complexe systeemomgevingen te verhogen. De voortdurende verandering is daarbij net zo belangrijk als de focus op de Business Value.
Interesse in praktijken en populaire frameworks heeft tegenwoordig een stabiel niveu bereikt. Duitsland heeft als EA-ontwikkelingsland de mogelijkheid om van de ervaringen uit het verleden te profiteren.
Praktijken van Enterprise Architectuur zijn ook geschikt voor iteratieve en agile ontwikkelingsprocessen, waarvoor wel een minimum aan planning en sturing van de architectuuromgeving van een bedrijf vereist wordt.
Cloud-Services zijn de open ondernemingsarchitecturen van de Cloud-Provider. Bedrijven die hier gebruik van maken worden deel van deze ondernemingsarchitectuur. Ze winnen daarbij efficiëntie en verliezen invloed op de evolutie van de ondernemingsarchitectuur.
Kortom: Enterprise Architectuur blijft, in welke vorm dan ook.